Organizm człowieka posiada pewne ograniczone zdolności do dostosowania się do warunków otoczenia. W określonym zakresie parametrów powietrza człowiek czuje się najlepiej. Ogólny wpływ czynników zewnętrznych na intensywność oddawania ciepła przez ciało ludzkie charakteryzuje tzw. zdolność chłodząca środowiska otaczającego. Zdolność chłodząca środowiska jest odpowiednia, kiedy powoduje taką wymianę ciepła pomiędzy ciałem człowieka i otoczeniem, jakiej w danej chwili wymaga poziom aktywności organizmu. Dobre samopoczucie wynika ze stanu równowagi termicznej organizmu człowieka z otoczeniem. Nie odczuwa on ani chłodu, ani gorąca. Taki stan przyjęto nazywać komfortem cieplnym.
Na odczucie parametrów mikroklimatu przez człowieka mają wpływ:
- czynniki zależne od człowieka, nazywane także czynnikami wewnętrznymi:
- indywidualne odczucie temperatury
- stopień aktywności fizycznej
- izolacyjność cieplna odzieży
- stan zdrowia i ogólne samopoczucie
Czynniki niezależne od człowieka, zwane czynnikami zewnętrznymi:
- temperatura powietrza
- wilgotność względna powietrza
- prędkość powietrza w strefie przebywania ludzi
- temperatura powierzchni otaczających (przegród budowlanych)
- czystość powietrza
- świeżość powietrza (określana zawartością dwutlenku węgla)
- oświetlenie i wystrój wnętrz (kolorystyka przegród)
Urządzenia klimatyzacyjne lub wentylacyjne obsługujące dane pomieszczenie mogą kształtować większość tych czynników tak aby zachować warunki komfortu cieplnego. Organizm człowieka, jako istoty stałocieplnej, w swoim działaniu stara się utrzymać temperaturę ciała na możliwie stałym poziomie. Temperatura skóry człowieka, która w warunkach normalnych wynosi około 36 °C, jest zazwyczaj wyższa od temperatury powietrza oraz otaczających przegród budowlanych. To właśnie ona decyduje o indywidualnym odczuciu ciepła lub zimna, a także o kierunku wymiany ciepła między człowiekiem i jego najbliższym otoczeniem. Gdy temperatura skóry spadnie poniżej 32°C człowiek zaczyna odczuwać zimno, natomiast po przekroczeniu 37°C zaczyna się pocić.
W zależności od rodzaju wykonywanej pracy przez użytkowników w danym pomieszczeniu, należy przyjmować określone temperatury powietrza. Dane potrzebne do określenia tych parametrów zawarte są w polskiej normie PN-78/B-03421.
- Mała aktywność fizyczna – dla ludzi, wykonujących lekką pracę lub pozostających w stanie spoczynku, temperatura powietrza w strefie przebywania ludzi, zapewniająca dobre samopoczucie wynosi:
w zimie 20 ÷ 22 °C
w lecie 23 ÷ 27 °C - Średnia aktywność fizyczna – przy średnim tempie metabolizmu (np. praca biurowa) zalecana temperatura powietrza w pomieszczeniu wynosi odpowiednio:
w zimie 18 ÷ 20 °C
w lecie 21 ÷ 25 °C - Duża aktywność fizyczna – przy dużym tempie metabolizmu (np. ciężka praca fizyczna) zalecana temperatura powietrza w pomieszczeniu wynosi odpowiednio:
w zimie 15 ÷ 18 °C
w lecie 18 ÷ 23 °C
Przedstawione zostały parametry jakie wpływają na odczucie komfortu cieplnego w pomieszczeniu. Urządzenia klimatyzacyjne i grzewcze powinny być zawsze tak dobrane i użytkowane aby utrzymywać konkretne wartości temperatur, w których człowiek nie odczuwa gorąca ani zimna.
Inż. Emil Perlicki
Specjalista ds. klimatyzacji